امپراتوری عثمانی؛ مردِ بیمار قرن 19 - وبلاگ ورزش و تندرستی

به گزارش وبلاگ ورزش و تندرستی، دولت عثمانی خارج از فرآیند های توسعه و تغییر مانند رنسانس، اصلاحات و روشن فکری که از شروع عصر جدید در اروپا شروع شده بود، ماند و این شرایط نقش مهمی در انحلال امپراتوری عثمانی داشت.

فروپاشی امپراتوری عثمانی آسان نبود، انحطاط و فروپاشی امپراتوری عثمانی در خاتمه یک فرایند طولانی با ترکیب بسیاری از دلایل داخلی و خارجی رخ داد. دوره زوال که از اواخر قرن هفدهم آغاز شد وقتی به قرن نوزدهم رسید دیگر به یک دوره فروپاشی تبدیل شده بود، به طوری که دولت عثمانی حتی نمی توانست استقلال خود را حفظ کند.

در نتیجه این شرایط، اصطلاح مرد بیمار که در سال 1853 توسط تزار روس نیکلای اول برای توصیف امپراتوری عثمانی به سفیر انگلیس در کشورش استفاده شد، نمونه بسیار مهمی از نظر خلاصه شرایط سقوط امپراتوری عثمانی در این دوره است.

تورم ایجاد شده در نقره، تجارت در آن سوی دریاها، حمل و نقل دریایی و تحولات در فناوری اسلحه های گرم حوادثی هستند که نظم سیاسی اجتماعی عثمانی را متزلزل می نماید. علاوه بر این، خراب شدن سیستم اهدای زمین به ماموران دولتی در کشور، آشفتگی در بالکان و آناتولی ابعاد جدیدی به این فرایند بد اضافه نمود.

اولین نمونه معین از فروپاشی نظم کلاسیک عثمانی شکست اینه باهتی در 7 اکتبر 1571 است. در نتیجه این شکست، امپراتوری عثمانی تسلط مالی و سیاسی خود را در مدیترانه یعنی در کشور هایی مثل مصر، شمال آفریقا و لبنان از دست داد و قدرت های اروپایی آغاز به تسلط بر این مناطق کردند.

دلیل مهم دیگر وخامت نظم عثمانی این است که دو کشور اتریش و روسیه که ساختار های کشت و صنعت آن ها تغییر و تقویت شده است، وارد روابط مالی دریای مدیترانه شدند. به همین دلیل، این کشور ها آغاز به یک جنگ فعال و سیاست توسعه مالی در منطقه مدیترانه و بالکان کردند. دو توافق مهم شاخصه های معین این سیاست توسعه است.

اولین آن ها توافق نامه کارلویتس است که در سال 1699 با اتریش امضا شد. با توافق نامه کارلویتس، امپراتوری عثمانی قدرت سابق خود را در برابر کشور های اروپایی از دست داده و وارد یک دوره انحطاط نظامی شد.

سربازان عثمانی؛ 136 سال قبل

دومین توافق نیز توافق کاینارجای کوچک است که در سال 1774 با روسیه امضا شد. با این قرارداد روسیه به عنوان محافظ ارتدوکس های عثمانی شناخته شد. این رویداد همچنین به عنوان یک نقطه تسریع در انحطاط عثمانی محسوب می گردد.

اولین پیشنهاد های دولت عثمانی در برابر این فروپاشی نیز پیشنهاد های آینده نگرانه ای نبودند که بتوانند تغییر در جامعه و دنیا را به دلایل واقع بینانه تشخیص دهند. درک عقب ماندگی در امپراتوری عثمانی در قرن هجدهم به دست آمد. فزونی صنعت اروپاییان همچون تکنیک های جنگی آن ها برای عثمانی ها آشکار شده بود و از این دوره به بعد کوشش ها برای اصلاحات در امپراتوری عثمانی آغاز شد.

قبل از اینکه به دلایل فروپاشی امپراتوری عثمانی بپردازیم، نکته مهم دیگری که باید بر آن تاکید کنیم این است که دیدن دلایل انحطاط دولت عثمانی به صورت مستقیم یا کامل از پنجره اداره دولتی یا کوشش برای ارزیابی آن فقط در چارچوب سیاست و جنگ اشتباه و نادرست خواهد بود. در این زمینه، ارزیابی انحطاط عثمانی در گستره الگو های کلی تاریخ دنیا و مقایسه آن با معاصران آن لازم است.

امپراتوری عثمانی اولین بدهی خارجی خود را در سال 1854 طی جنگ کریمه به بار آورد. امپراتوری عثمانی که پیش از این در برابر قرض کردن مقاومت می کرد بعد از این اولین بدهکاری دیگر مقاومت خود را شکسته و به صورت بی احتیاط، بدون حساب و کتاب و تحت شرایطی فزاینده بدهی های خارجی خود را ادامه داد.

به این صورت، بدهی های خارجی به یکی از دلایل مهم راهنمایی عثمانی به سمت فروپاشی تبدیل شدند. علاوه بر این، استفاده از این بدهی های خارجی نه برای سرمایه گذاری و اهداف توسعه بلکه برای تامین مخارج جنگ و استفاده در هزینه های نمایشی باعث شد که دولت بعد از مدتی حتی نتواند سود بدهی ها را هم پرداخت کند.

توپ جنگی عثمانی ها به نام قمپز

خاتمه، با تشکیل اداره بدهی های کلی که در سال 1881 توسط کشور های طلبکار تاسیس شد، بخش عمده ای از درآمد دولت عثمانی تحت کنترل درآمد.

دولت عثمانی خارج از فرآیند های توسعه و تغییر مانند رنسانس، اصلاحات و روشن فکری که از آغاز عصر جدید در اروپا آغاز شده بود، ماند و این شرایط نقش مهمی در انحلال امپراتوری عثمانی داشت.

برخلاف دنیای غرب، عثمانی ها برای علوم طبیعی اهمیت قائل نبودند و همچنان به سنت دینی و تعلیمات دینی پایبند بودند. سیستم تعلیم و تربیت عثمانی به جای فراهم آوردن عملکردی برای جوانان که بتوانند در زندگی اجتماعی و مالی مثمر ثمر باشند، به طور کامل بر تعالیم دینی متمرکز بود و محتوای دینی فراهم می کرد. این شرایط توسعه مالی و اجتماعی را برای دولت تقریبا غیرممکن می کرد.

غرب ابتدا با اومانیسم و رنسانس، فرد و خلاقیت را در مرکز توجه قرار داده و سپس با انقلاب علمی در قرن هفدهم و با انقلاب روشنگری در قرن هجدهم، تحول فکری و فرهنگی بزرگی را ایجاد کرد. خاتمه اروپا که انقلاب صنعتی را با مشارکت همه این فرآیند ها آغاز کرد بود، به تمدن ماشین آلات روی آورد.

این کشور ها که به لطف ماشین آلات روزبه روز قوی تر شده و رشد می کردند، تبدیل به کشور های قدرتمند دنیا شدند که در حوزه مواد اولیه ارزان قیمت استعمارگری نموده و به دنبال بازار برای کالا های تولیدی خود بودند.