آشنایی با انواع سکته مغزی و درمان آن - وبلاگ ورزش و تندرستی

به گزارش وبلاگ ورزش و تندرستی، سکته مغزی یکی از شایع ترین اختلالات نورولوژیک و نوعی آسیب حاد و ناگهانی است که به علت بروز اختلال در خون رسانی به قسمت هایی از مغز رخ می دهد.این عارضه مغزی شایع و جدی می تواند سبب بروز ناتوانی و در موارد شدید حتی مرگ بیمار گردد.

سکته مغزی

در اغلب موارد سکته مغزی از مسائل ایجاد شده در رگ های خونی داخل یا خارج مغز ناشی می گردد. پلاک هایی که از کلسترول، کلسیم، چربی و مواد دیگر تشکیل شده اند در دیواره رگ تجمع پیدا می نمایند و موجب تصلب شرایین می شوند.

ابتلا به تصلب شرایین موجب می گردد که احتمال تشکیل لخته خون در رگ زیاد گردد و این لخته خون می تواند رگ را مسدود کند.

بعلاوه مممکن است لخته خون تشکیل شده در رگ های بزرگ تر در درون رگ حرکت کند و سپس کمی جلوتر، رگ های کوچکتری که در مغز قرار دارند را مسدود کند.

البته این پلاک ها ممکن است در رگ های داخل مغز نیز تشکیل شوند. در موارد خاصی نیز، رگ هایی که دیواره آنها ضعیف شده است، پاره می شوند و خونریزی مغزی رخ می دهد.1

انواع مختلف سکته مغزی کدام اند؟

سه نوع سکته اصلی وجود دارد:

حمله ایسکمیک گذرا

سکته مغزی ایسکمیک

سکته مغزی خونریزی دهنده

تخمین زده شده که 87 درصد سکته های مغزی ایسکمیک هستند.

حمله ایسکمیک گذرا

پزشکان حمله ایسکمیک گذرا (TIA) را هشدار یا سکته خفیف می نامند. هر چیزی که به طور موقت جریان خون مغز را مسدود کند موجب TIA می گردد. علائم لخته خون و TIA برای مدت کوتاهی ادامه دارد.

سکته مغزی ایسکمیک

سکته مغزی ایسکمیک زمانی اتفاق می افتد که لخته مانع جریان خون به مغز گردد. لخته خون غالباً به علت تصلب شرایین یا به عبارتی تجمع رسوبات چربی در لایه داخلی رگ است. بخشی از این رسوبات چربی می تواند جدا شده و جریان خون در مغز را مسدود کند. این مفهوم شبیه به حمله قلبی است، جایی که لخته خون مانع جریان خون در بخشی از قلب می گردد.

سکته ایسکمیک می تواند آمبولیک باشد، به این معنی که لخته خون از قسمت دیگری از بدن به مغز منتقل شده است. تخمین زده می گردد که 15 درصد از سکته های آمبولی به علت بیماری به نام فیبریلاسیون دهلیزی باشد، اختلالی که قلب به طور نامنظمی می زند.

سکته ترومبوتیک سکته ایسکمیکی است که در اثر تشکیل لخته در رگ خونی مغز ایجاد می گردد.

سکته مغزی ایسکمیک زمانی اتفاق می افتد که لخته مانع جریان خون به مغز گردد.

برخلاف TIA، لخته خونی که باعث سکته مغزی ایسکمیک می گردد، بدون درمان از بین نمی رود.

سکته هموراژیک (خونریزی دهنده)

وقتی رگ خونی مغز پاره یا شکسته می گردد و خون به بافت های اطراف می ریزد، سکته مغزی خونریزی دهنده ایجاد می گردد.

سه نوع سکته مغزی خونریزی دهنده وجود دارد:

نوع اول آنوریسم است که بخشی از رگ خونی ضعیف شده به سمت خارج متورم و گاهی پاره می گردد.

دیگری ناهنجاری شریانی است که رگ های خونی تشکیل شده به اشکال غیرطبیعی را درگیر می نماید. اگر چنین رگ خونی پاره گردد، می تواند باعث سکته مغزی خونریزی دهنده گردد.

در آخر، فشار خون بسیار بالا می تواند باعث ضعیف شدن رگ های خونی کوچک مغز و در نتیجه خونریزی مغزی گردد.2

علائم سکته مغزی

سکته های مغزی با نوع مختلف، علائم مشابهی ایجاد می نمایند چرا که همه آنها موجب اختلال در خونرسانی به سلول های مغزی می شوند. تنها راه برای تشخیص نوع سکته مغزی مراجعه به پزشک و انجام روش های تشخیصی پیشرفته است. علائم سکته مغزی عبارتند از:

ضعف ناگهانی یا بیحسی در صورت، بازو یا پا خصوصا در یک طرف از بدن

احساس گیجی ناگهانی، مشکل در صحبت کردن و یا فهمیدن صحبت های دیگران

بروز مشکل ناگهانی در بینایی یک یا هر دو چشم

مشکل ناگهانی در راه رفتن، احساس سرگیجه، از دست دادن تعادل و یا عدم هماهنگی اعضای بدن

سردرد شدید و ناگهانی بدون علت مشخص.1

تشخیص

اولین قدم در تشخیص سکته مغزی این است که مشخص گردد بیمار دچار سکته مغزی هموراژیک شده است یا ایسکمیک تا بتوان درمان های مناسب را انجام داد. روش های تشخیصی به کار رفته بدین منظور عبارتند از:

سی تی اسکن از سر

اسکن ام آر آی از سر

برای تشخیص نوع، محل بروز و علت سکته مغزی از روش های زیر یاری گرفته می گردد:

آزمایش خون

نوار مغزی

سونوگرافی کاروتیدی، سونوگرافی داپلر

آنژیوگرافی مغزی، آنژیوگرافی یک روش تشخیصی است که با یاری تصاویر رادیولوژی یا ام آر آی یا سی تی اسکن انجام می گردد. در برخی موارد از ماده کنتراست رنگی برای بهبود تصاویر نیز استفاده می گردد. انجام آنژیوگرافی مغزی به تشخیص اختلالاتی مانند وجود لخته خون در رگ ها یا باریک شدن رگ (تصلب شرایین) یاری می نماید.3

درمان هریک از انواع سکته مغزی چیست؟

سکته مغزی بر اساس نوع آن درمان های اورژانسی و اضطراری دارد. پس از آن مهمترین مرحله درمان، توانبخشی است.

درمان سکته خفیف (TIA)

درمان سکته خفیف با تغییر سبک زندگی و مصرف دارو می باشد. داروهای ضدانعقاد خون برای جلوگیری از ایجاد لخته و انسداد استفاده می گردد.

داروهای ضد پلاکت باعث می گردد که پلاکت های خون دیگر به هم نچسبند و لخته تشکیل نگردد. آسپرین و کلوپیدوگرل از جمله داروهای ضد پلاکت هستند.

بعلاوه ممکن است جراح به شما پیشنهاد جراحی اندآرکتومی کاروتید را بدهد. در این جراحی شریان کاروتید که بسیار برای خونرسانی به مغز مهم است را از پلاکت ها و لخته ها پاکسازی می نمایند.

درمان سکته ایسکمیک یا انسدادی

برای درمان سکته انسدادی ممکن است به شما داروی حل نماینده لخته بدهند. که لخته ای ایجاد شده در رگ حل گردد و جریان خون برگردد. بعلاوه ممکن است به شما آسپرین تجویز گردد که از سکته دوم جلوگیری کند.

درمان اورژانسی در این نوع سکته، تزریق دارو به عروق مغز و یا در صورت احتیاج جراحی برای رفع انسداد می باشد.

درمان سکته هموراژیک یا خونریزی

در درمان سکته خونریزی، ممکن است به شما دارویی داده گردد که فشار داخل مغز را کاهش دهد. اگر خونریزی شدید باشد ممکن است شما احتیاج به جراحی داشته باشید. در این جراحی هم خون اضافی خارج شده و هم عروق ترمیم می گردد.3

سکته مغزی چه عوارضی را ایجاد می نماید؟

سکته مغزی به علت ایجاد عواقب تهدید نماینده حیات یک فوریت پزشکی است. مغز عمده عملنمودهای زندگی انسان را کنترل می نماید. بدون جریان خون، مغز در تنظیم تنفس، فشار خون و موارد دیگر ناتوان خواهد بود. با درمان موفقیت آمیز، عوارض ممکن است متفاوت باشد. نمونه هایی از عوارض عبارت اند از:

تغییر رفتار

سکته مغزی می تواند موجب افسردگی یا اضطراب گردد. بعلاوه ممکن است تغییراتی در رفتار خود تجربه کنید، مانند رفتارهای نسنجیده یا کناره گیری از معاشرت با دیگران.

مسائل گفتاری

سکته مغزی مناطقی از مغز را که با گفتار و بلع ارتباط دارد تحت تأثیر قرار می دهد. در نتیجه ممکن است هنگام خواندن، نوشتن یا درک سخن دیگران مشکل داشته باشید.

نباید علائم سکته مغزی را نادیده گرفت، حتی اگر این علائم به سرعت رفع شوند.

بی حسی یا درد

سکته مغزی باعث بی حسی و کاهش احساس در برخی قسمت های بدن می گردد. این می تواند دردناک باشد. گاهی آسیب به مغز نیز بر توانایی در احساس دما تأثیر می گذارد. این شرایط تحت عنوان درد سکته مغزی مرکزی شناخته می گردد و درمان آن سخت است.

فلج

به علت نحوه کار مغز برای راهنمایی حرکت، سکته مغزی در سمت راست مغز، بر حرکت سمت چپ بدن و بالعکس تأثیر می گذارد. کسانی که سکته نموده اند ممکن است نتوانند از عضلات صورت استفاده نمایند یا بازوی خود را در یک طرف حرکت دهند.

ممکن است پس از سکته مغزی به وسیله توان بخشی بتوانید عملکرد حرکتی، گفتاری یا توانایی های بلع از دست رفته را بازیابید. با این حال بازیابی این موارد می تواند زمان بر باشد.2

پینوشتها

1.www.rokhsatyazdi.com

2.www.darmankade.com

3.www.tavandarman.com

منبع: راسخون