برترین فاصله بین دو بارداری - وبلاگ ورزش و تندرستی

به گزارش وبلاگ ورزش و تندرستی، فاصله بین دو بارداری از جمله مباحثی است که زیاد مورد آنالیز قرار گرفته و تقریبا می گردد گفت که مدت زمان 2سال بین دو بارداری متوالی، یک چیز مورد توافق است و در کشورهای مختلف جهان همین معیار در نظر گرفته می گردد. اما بحث فاصله بین دو بارداری و زایمان به مدت حداقل 3 سال و حداکثر 5 سال، جزو مباحث جدیدی است که پس از

برترین فاصله بین دو بارداری

نویسنده:دکتر محمد اسلامی*

فاصله بین دو بارداری از جمله مباحثی است که زیاد مورد آنالیز قرار گرفته و تقریبا می شود گفت که مدت زمان 2سال بین دو بارداری متوالی، یک چیز مورد توافق است و در کشورهای مختلف جهان همین معیار در نظر گرفته می شود. اما بحث فاصله بین دو بارداری و زایمان به مدت حداقل 3 سال و حداکثر 5 سال، جزو مباحث جدیدی است که پس از آنالیز آمارهای مختلف (مثل شاخص مرگ و میر مادر و نوزاد در دوران بارداری و زایمان و بعلاوه بروز عوارض و بیماری های مختلف)، محققان را به نتایج تازه ای رسانده است.

آنالیز ها نشان می دهد وقتی فاصله بین دو باردرای متوالی کمتر از سه سال می شود، در جمعیت مادران آن جامعه عوارض و بیماری های مختلف بیشتر بروز می نماید. یکی از این بیماری ها که شیوع آن نسبتا بالا می رود، آنمی یا کم خونی در مادران است. آمارها نشان می دهد که وقتی بارداری های متوالی در زمان کمتر از 3 سال اتفاق می افتد مادر به کم خونی مبتلا می شود. ممکن است که این کم خونی به صورت مخفی باشد و در خانم هایی که یک فعالیت روزمره را انجام می دهند، شاخص نشود. اما این بیماری زمانی آشکار می شود که آن خانم برای بار دوم در مدت کمتر از سه سال باردار شود. ما می دانیم که تغذیه جنین در دوران بارداری به وسیله خون مادر است. طبیعتا وقتی مادری مبتلا به کم خونی باشد، اکسیژن رسانی و تغذیه جنین هم مختل می شود و این اختلال روی سلامت جنین تاثیر می گذارد.

... و اما بعد از بیماری

اما بعد از بحث بیماری، می رسیم به بحث خون ریزی های دوران بارداری که هم برای مادر و هم برای جنین خطرناک است؛ خصوصا اگر این خون ریزی در سه ماهه آخر بارداری اتفاق بیفتد. متاسفانه طبق آنالیز های اجرا شده، تعیین شده است که احتمال بروز خون ریزی های دوران بارداری خصوصا در سه ماهه سوم که جنین سنگین تر شده، در بارداری های با فاصله کمتر از سه سال افزایش می یابد. دلیل این خون ریزی ها عمدتا جفت هایی است که سر جای خودش تشکیل نشده و معمولا پایین تر از حد و یا نزدیک به دهانه رحم هستند.

نکته بعدی، مساله رشد و تکامل جنین و مصرف مواد مغذی است. سرعت تکامل جنین در حال رشد در تمام مدت بارداری ثابت نیست و در برخی مراحل بارداری این سرعت رشد افزایش می یابد. همه ما می دانیم که جنین برای رشد و تکامل، مواد مورد نیازش را از بدن مادر تامین می نماید اما مادر نمی تواند تمام نیازهای جنین را با دریافت روزمره مواد غذایی تامین نموده و در اختیار جنین قرار دهد بلکه بخش قابل توجهی از این مواد لازم که به جنین منتقل می شود از ذخایر بدن مادر است مثل کلسیم و برخی از ریزمغذی ها که از ذخایر بدن مادر به جنین منتقل می شود تا به طور مناسب رشد نموده و سلامت خود را حفظ کند. ما باید بدانیم وقتی این ذخایر از بدن مادر برداشته می شود، چه مدت زمان برای جبران و جایگزینی آن در بدن مادر ضروری است. البته این زمان با توجه به جوامع و شرایط کشورهای مختلف فرق دارد و با تغذیه مادر و مقدار استرس وارده بر او پس از زایمان ارتباط دارد. اما اگر بخواهیم یک میانگین از این زمان را ارایه بدهیم، خانم ها حدود سه سال زمان نیاز دارند که این ذخایر را مجددا جایگزین نمایند. بعلاوه وزن، توده بدنی و انرژی مادر با بارداری هایی که فاصله بین آنها کمتر از سه سال است، تحت تاثیر قرار می گیرد. نکته بعدی، آنالیز شاخص زایمان های زودرس و پیش از موعد است. این آنالیز ها نشان می دهد در مادرانی که فاصله بین دو بارداری آنها کمتر از سه سال بوده، احتمال زایمان زودرس افزایش یافته است. نکته بعدی، بحث شیردهی مادر است. طبق گفته تمام پزشکان، نوزاد باید تا شش ماه اول زندگی انحصارا با شیر مادر تغذیه شود و معمولا توصیه می شود که این شیردهی تا سرانجام بیست و چهار ماهگی نوزاد در کنار غذای کمکی ادامه یابد. تمام پزشکان توصیه می نمایند شیردهی به نوزاد تا سرانجام دو سالگی ادامه یابد؛ در حالی که اگر فاصله بین دو بارداری متوالی را دو سال در نظر بگیریم، مادر زمان شیردهی نوزاد اول، باردار خواهد بود و این بارداری در شیردهی نوزاد اول اختلال ایجاد می نماید. قطع شیردهی به نوزاد باعث ضعف سیستم ایمنی او می شود که این خود می تواند احتمال بروز بیماری های عفونی در نوازد اول را افزایش دهد.

نوع زایمان در فاصله بین دو بارداری تاثیری ندارد

شاید برخی از خانم ها فکر نمایند که چون زایمان قبلی آنها به صورت طبیعی بوده رعایت زمان سه سال تا بارداری بعدی برای آنها لازم نیست و این مدت زمانی فقط برای خانم هایی است که زایمان به صورت سزارین را انجام داده اند. در اینجا باید بگویم نوع زایمان، تفاوتی در مقدار فاصله بین دو بارداری متوالی ندارد زیرا فرآیند بارداری است که در این فرایند مهم است. وقتی که ما از جایگزینی ذخایر بدن مادر، مساله کم خونی و شیردهی صحبت می کنیم، ربطی به نوع زایمان و این مسایل ندارد.

معضل سن ازدواج

امروزه یکی از مهم ترین مسایل مربوط به رعایت فاصله بین دو بارداری به سن مادر برمی شود. ما نمی توانیم به خانمی که در سن بیش از سی و چند سال ازدواج می نماید، بگوییم فقط یک بار باردار شود چون اگر بخواهد فاصله مناسب بین دو بارداری را رعایت کند سن بارداری دوم او از سی و پنج سال که مرز بارداری در خانم هاست، می گذرد. توصیه ما برای سن بارداری بین بیست تا سی سالگی است و سن هجده تا سی و پنج سال به اسم مرز بارداری محسوب می شود.

تنظیم سن ازدواج و بارداری به خانواده و افراد باز می شود و ما به اسم کارشناس وظیفه داریم، افراد را با خطرات بارداری در سنین بالا و بعلاوه بارداری متوالی با فاصله کم مطلع نماییم. برخی خانم هاپس از 35سالگی ازدواج می نمایند یا قصد بارداری دارند. توصیه من به آنها این است که تمام مقدمات دوران بارداری را تحت نظر پزشک رعایت نمایند تا حتی الامکان از عوارض بارداری در سن بالای 35 سال فاصله بگیرند.

فاصله نه کم باشد، نه زیاد

آمار و اطلاعات به دست آمده نشان می دهد مقدار مرگ ومیر مادر و نوزاد، عوارض و بیماری های ناشی از بارداری و زایمان در بارداری هایی که فاصله زمانی آن با بارداری قبلی حدود سه سال بوده است، نسبت به موردی که این فاصله در آن، حدود دو سال بوده کمتر شده است. این آمار و اطلاعات از چهار گروه یعنی خانم های باردار، نوزادان، بچه ها زیر یک سال و بچه ها زیر پنج سال به دست آمده است و همه آنها نشان دهنده کاهش عوارض بارداری و زایمان با فاصله سه سال از بارداری قبلی است. در اینجا باید به این نکته اشاره کنم که لزوما تمام بارداری های با فاصله کمتر از سه سال به مرگ و میر یا بیماری در مادر یا نوزاد منجر نخواهد شد. اما در یک آنالیز آماری در جامعه این نتایج حاصل می شود. شاید برخی افراد فکر نمایند که برنامه تنظیم خانواده به جهت کاهش تعداد موالید، فاصله سه سال را نسبت به دو سال پیشنهاد می نماید، اما همان طور که مدت زمان حداقل سه سال مطرح است، باید به حداکثر فاصله پنج سال هم توجه شود. طبق همین آنالیز های آماری اگر فاصله بین دو بارداری به بیش از پنج سال افزایش یابد هم عوارض دوران بارداری و زایمان بیشتر می شود. مادرانی که فاصله بارداری آنها به 69 ماه یعنی پنج سال و نیم می رسد، در بارداری دوم مسائل بیشتری را نسبت به مادرانی که فاصله دو بارداری آنها کمتر از پنج سال بوده است، تجربه نموده اند. از این مقایسه ها، می توانیم به مسائلی که امروزه در کشور ما با اسم مسمومیت دوران بارداری نام برده می شود، اشاره کنیم. علایم مسمومیت دوران بارداری عبارت اند از: افزایش فشار خون در دوران بارداری، دفع پروتئین به وسیله ادرار و تورم بیش از حد دست ها و پاها که معمولا احتمال بروز آن در خانم هایی که فاصله بین دو بارداری آنها بیش از پنج سال است، بیشتر است.

پی نوشت ها :

*رییس اداره تنظیم خانواده وزارت بهداشت

منبع: http://www.salamat.comaeمنبع: راسخون