کاهش 35 درصدی درآمد ایرانیان - وبلاگ ورزش و تندرستی

به گزارش وبلاگ ورزش و تندرستی، درآمد ملی هر ایرانی در سال گذشته به کمترین میزان دست کم از سال 1383 رسیده است. درآمد سرانه ایرانیان در سال گذشته به قیمت ثابت سال 90، معادل 7/ 4 میلیون تومان بوده که در قیاس با ابتدای دهه، افت 35 درصدی را بازگو می نماید. در واقع افت فراوری ناخالص داخلی و تورم بالا در طول سال های دهه 90 موجب شد تا بیش از یک سوم از درآمد هر ایرانی از دست رود.

دنیای اقتصاد در ادامه می نویسد: علاوه بر این پس انداز ناخالص ملی نیز به قیمت های ثابت به 175 هزار میلیارد تومان رسیده که بر اساس داده های موجود از سال 91 کمترین میزان است. افت تشکیل سرمایه ثابت ناخالص علت اصلی در کاهش پس انداز به نظر می آید؛ در سال گذشته تشکیل سرمایه افت 9/ 5 درصدی را ثبت کرد که بیشتر این افت ناشی از افت تشکیل سرمایه در بخش دولتی بوده است.

انتشار نماگر های مالی

بانک مرکزی پس از تاخیر زیاد در انتشار نماگر های مالی، دیروز داده های چهار فصل سال 98 را در اختیار عموم گذاشت. یکی از داده های مهم این گزارش، درآمد ملی ایران و تغییرات آن در طول سال های اخیر بوده است. پیش تر بانک مرکزی داده های حساب های ملی برای سال 98 را منتشر نموده بود. بر این اساس فراوری ناخالص داخلی به قیمت بازار به 6/ 628 هزار میلیارد تومان رسیده بود که نمایانگر افت 8/ 6 درصدی کیک اقتصاد ایران بود. رشد مالی در سال 97 نیز معادل منفی 6 درصد گزارش شده بود. در نتیجه قابل پیش بینی بود که درآمد ملی نیز در این سال ها در معرض افول قرار گرفته باشد.

مفهوم درآمد ملی: درآمد ملی از حاصل جمع درآمد های مربوط به عامل کار و درآمد های حاصل از مالکیت که در فراوری کالا ها و خدمات مشارکت داشته اند، به دست می آید. به بیان دیگر درآمد ملی عبارت است از کلیه درآمد های ایجاد شده و نه لزوما دریافت شده، توسط افراد و موسسات مقیم یک کشور در یک دوره معین. درآمد ملی از دو روش قابل برآورد است، نخست روش مستقیم که بر مبنای آن درآمد ملی از جمع جبری انواع درآمد های افراد و موسسات قبل از کسر مالیات بر سود به دست می آید.

براساس روش دوم، درآمد ملی به قیمت عوامل اقتصاد به وسیله غیرمستقیم و با کسر خالص مالیات های غیرمستقیم و استهلاک سرمایه های ثابت از فراوری ناخالص ملی به قیمت بازار حاصل می گردد. به زبان ساده تر برای محاسبه درآمد ملی در روش دوم، باید خالص مالیات های غیرمستقیم و استهلاک سرمایه ها، از فراوری ناخالص ملی کسر گردد. مالیات های غیرمستقیم، به مالیات های وضع شده بر فراوریکنندگان در رابطه با فراوری، فروش، خرید و مصرف کالا ها و خدمات اطلاق می گردد که معمولا بر هزینه فراوریکنندگان اضافه می گردد. حقوق گمرکی و سود بازرگانی مربوط به واردات نیز مالیات غیرمستقیم تلقی می گردد. در این گزارش بانک مرکزی به روش دوم به محاسبه درآمد ملی پرداخته است.

آخرین رقم درآمد ملی: بنا به گزارش بانک مرکزی، درآمد ملی ایران در سال گذشته (به قیمت های ثابت سال 1390) به 9/ 393 هزار میلیارد تومان رسیده است. این عدد در قیاس با سال 97، افت 8/ 5 درصدی را نشان می دهد. این رقم بر اساس داده های در دسترس، دست کم از سال 1384 در کمترین سطح قرار می گیرد. یعنی در فاصله 15 سال، درآمد ملی ایرانیان هیچ تغییری ننموده است و نسبت به ابتدای دهه 90، در حدود 29 درصد افت نموده است. به نظر می آید اوج دریافت تورم در دهه 90 و از آن طرف افول حجم اقتصاد ایران در اثر تحریم، بیشترین اثر را بر افت درآمد ایرانیان داشته است.

درآمد ملی سرانه: با استفاده از برآورد های جمعیتی مرکز آمار از سال های 1383 تا 1395 و همچنین پیش بینی های جمعیتی این مرکز از سال های 96 تا 98، می توان به درآمد سرانه هر ایرانی رسید. دو عدد برای محاسبه درآمد سرانه وجود دارد: درآمد جاری و درآمد به قیمت های ثابت. بر این اساس، درآمد سرانه هر ایرانی در سال گذشته به قیمت های جاری در حدود 5/ 22 میلیون تومان بوده است. اما برای مقایسه این درآمد با سال های دیگر، احتیاج است که اثر تورم از آن استخراج گردد. به همین دلیل باید از داده های درآمد ملی به قیمت ثابت استفاده کرد. با توجه به جمعیت حدودا 83 میلیونی کشور در سال گذشته، درآمد سرانه هر ایرانی به قیمت ثابت سال 90، به 7/ 4 میلیون تومان افول نموده است. عددی که در قیاس با سال 97، افت 7 درصدی را نشان می دهد.

بانک مرکزی داده های حساب های ملی به قیمت ثابت سال 90 را از سال 1383 در دسترس قرار داده است. بر اساس این داده های در دسترس، درآمد سرانه سال 1398 کمترین میزان در طول 16 سال گذشته بوده است. درآمد سرانه هر ایرانی در سال گذشته در قیاس با سال 90 بیش از 35 درصد افت نموده است. یعنی یک سوم از درآمد ایرانیان از بین رفته است. این عدد حتی در قیاس با سال 83 نیز افت 17 درصدی را بازگو می نماید.

شرایط پس انداز ناخالص ملی: پس انداز ناخالص ملی بیشترین ارتباط را با خالص سرمایه گذاری در کشور دارد. از حاصل جمع چهار متغیر تشکیل سرمایه ثابت ناخالص، تغییر در موجودی انبار، خالص صادرات کالا ها و خدمات و خالص درآمد عوامل فراوری از خارج پس انداز ناخالص ملی محاسبه می گردد. برای به دست آوردن پس انداز خالص ملی، باید استهلاک سرمایه های ثابت از پس انداز ناخالص ملی کسر گردد که فعلا بانک مرکزی اطلاعاتی در مورد استهلاک سرمایه های ثابت منتشر ننموده است. سال گذشته تشکیل سرمایه ثابت ناخالص افت 9/ 5 درصدی را ثبت نموده است. اکنون داده های جزئی تر از حساب های ملی نشان می دهد که عمده این افت در بخش دولتی بوده است. چرا که سرمایه گذاری دولتی هم در بخش ماشین آلات و هم در بخش ساختمان، با افت قابل توجهی همراه بوده است.

سرمایه گذاری دولتی بخش ساختمان رشد منفی 8/ 24 درصدی را ثبت نموده است، همچنین بخش ماشین آلات نیز با رشد منفی 8/ 10 درصدی اثر قابل توجهی بر افول سرمایه گذاری در کشور داشته است. تنها سرمایه گذاری ساختمان در بخش خصوصی با رشد 1/ 6 درصد در سال گذشته روبه رو بوده است. خالص صادرات نیز در سال گذشته به 3/ 96 هزار میلیارد تومان رسیده است که در قیاس با سال قبلش افت 27 درصدی را نشان می دهد. بر همین اساس میزان پس انداز ناخالص ملی نیز در سال گذشته با افت 4/ 2 درصدی به 175 هزار میلیارد تومان رسیده است. این عدد بر اساس داده های در دسترس بانک مرکزی، حداقل از سال 92 در کمترین سطح قرار می گیرد.